การเตรียมความพร้อมของประเทศไทยในการเข้าเป็นสมาชิก OECD (TH2OECD)

ความเป็นมาของการเตรียมความพร้อมของประเทศไทย
ในการเข้าเป็นสมาชิก OECD

กรอบการพิจารณาการเข้าเป็นสมาชิก OECD
(Framework of Consideration of Prospective Members)

เอกสารที่เกี่ยวข้อง

เอกสารสำคัญ

Legal Instruments

Examples of Reservation

Q&A
about OECD

Pros and Cons ของการเข้าเป็นสมาชิก OECD

Question #1

การเข้าเป็นสมาชิก OECD แตกต่างจาก การเข้าเป็นสมาชิกองค์การระหว่างประเทศอื่น ๆ อย่างไร

Question#2

การเข้าเป็นสมาชิก OECD อาจทำให้ไทย เกิดความเหลื่อมลำ้มากขึ้นหรือไม่

Question#3

เหตุผลในการกำหนดกรอบระยะเวลา การเข้าเป็นสมาชิก 5 ปี6 เดือน

Question#4

กระบวนการ Thailand Accession ต้องเข้าสู่การพิจารณาของรัฐสภาหรือไม่

Question#5

หากหน่วยงานไทยปรับตามมาตรฐาน OECD ไม่ได้จะทำอย่างไร

Question#6

มีประเทศใดบ้างที่เมื่อเข้าสู่กระบวนการ Accession ไปแล้ว กลับไม่ผ่านมาตรฐานของ OECD และเป็นอันต้องยกเลิกการเข้าเป็นสมาชิกไป

Question#7

ประเทศที่เพิ่งเข้าเป็นสมาชิกมีพัฒนาการ ด้านใดเพิ่มขึ้นบ้าง อาทิ GDP

Question#8

Answer

Pros and Cons ของการเข้าเป็นสมาชิก OECD ?

Answer

Pros

  • ผลักดันให้เกิดการปฏิรูปโครงสร้างหลายมิติ และมีมาตรฐานเทียบเท่าสากล

  • เพิ่มการแข่งขันทางการค้า และโอกาสเข้าถึงตลาดประเทศสมาชิก

  • GDP ของไทยจะเติบโตเพิ่มขึ้นร้อยละ 1.6 คิดเป็นมูลค่า 2.7 แสนล้านบาท ในปี 2563

  • เข้าถึงฐานข้อมูลเศรษฐกิจโลกมากขึ้น

  •  ได้รับคำปรึกษาและความช่วยเหลือทางวิชาการจาก OECD อย่างใกล้ชิด

  •  สร้างภาพลักษณ์ที่ดีและส่งเสริมบทบาทไทยในเวทีโลก

Cons
• ต้องเสียค่าสมาชิกรายปี ประมาณ 3 – 7 ล้านยูโร/ปี ขึ้นอยู่กับขนาดเศรษฐกิจของประเทศ
• การเข้าเป็นสมาชิกอาจส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสังคม ในบางเรื่อง อาทิ ความจำเป็นในการเปิดเผยข้อมูล และ การไม่สามารถเลือกปฏิบัติได้ (non-discrimination)

2. การเข้าเป็นสมาชิก OECD แตกต่างจาก การเข้าเป็นสมาชิกองค์การระหว่างประเทศอื่น ๆ อย่างไร ?

Answer

  • OECD เปรียบเสมือน think thank ที่เป็นแหล่งรวม (platform) ของผู้เชี่ยวชาญและคลังข้อมูลหลากหลาย ซึ่งประเทศต่างๆ สามารถ ขอรับคำปรึกษาหรือใช้เป็นแหล่งความรู้ในการจัดการปัญหาด้าน ต่างๆ ได้

  • จุดเด่นของ OECD คือการทำงานในลักษณะ Committee ที่จะมี ผู้เชี่ยวชาญครอบคลุมหลายสาขา เน้นการพัฒนาองค์ความรู้ใหม่ ตามบริบทของโลกที่เปลี่ยนแปลงไปจุดประสงค์

  • ไม่มีระบบลงโทษประเทศสมาชิกในกรณีที่ไม่ปฏิบัติตามมาตรฐาน ร่วมกัน แต่จะใช้กลไก peer review ในการประเมินผลการปฏิบัติตาม มาตรฐาน และให้ความเห็นเชิงวิชาการ

  • ไม่มีการให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่ประเทศสมาชิก แต่จะเน้น การหารือเพื่อก าหนดมาตรฐานและสนับสนุนนโยบายเพื่อช่วย พัฒนาความอยู่ดีกินดี เสริมสร้างโลกที่แข็งแรง สะอาด และยุติธรรม มากขึ้น ตาม motto ที่ว่า “Better policies for better lives”

การเข้าเป็นสมาชิก OECD อาจท าให้ไทย เกิดความเหลื่อมล้ำมากขึ้นหรือไม่ ?

Answer

  • งานวิจัย TDRI ระบุว่า หากไทยเข้าเป็นสมาชิกจะทำให้ความเหลื่อมล้ำลดลงเพียงเล็กน้อย ซึ่งไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ จึงสรุปได้ว่า การเข้าเป็นสมาชิก OECD ไม่ทำให้ความเหลื่อมลำ้ของไทยเพิ่มขึ้นหรือน้อยลงอย่างมีนัยสำคัญ

  • การเข้าเป็นสมาชิกมีทั้งผู้ได้/เสียประโยชน์ ดังนั้น ไทยอาจพิจารณาจัดทำข้อสงวนใน ประเด็นที่ต้องคงไว้ซึ่งผลประโยชน์แห่งชาติ รวมถึงภาครัฐต้องมีมาตรการเยียวยาผู้ได้รับ ผลกระทบด้วย

  • ตัวอย่างข้อสงวนที่คอสตาริก้าซึ่งมีขนาดเศรษฐกิจใกล้เคียงกับไทยได้จัดทำ อาทิ

    • การอนุญาตให้ชาวต่างชาติใช้ที่ดินด าเนินธุรกิจได้เฉพาะบางพื้นที่

    •  การประกอบอาชีพเฉพาะทาง เช่น แพทย์ วิศวกร ต้องดำเนินการตามข้อกำหนด ภายในประเทศเท่านั้น

    • กิจการด้านขนส่งทางบกภายในประเทศสามารถดำเนินการได้เฉพาะบริษัทของ คอสตาริก้า โดยบริษัทนั้นต้องมีถือหุ้นเป็นชาวคอสตาริก้าไม่น้อยกว่าร้อยละ 51

เหตุผลในการกำหนดกรอบระยะเวลา การเข้าเป็นสมาชิก 5 ปี 6 เดือน ?

Answer

  • ไทยมีความร่วมมือกับ OECD มายาวนานกว่า 20 ปี มีการปรับมาตรฐาน ให้สอดคล้องกับ OECD ระดับหนึ่งแล้ว ผ่านการดำเนินโครงการ Country Programme ระยะที่ 1 (61-64) และ ระยะที่ 2 (66-68)

  •  ไทยให้การรับรองตราสารของ OECD แล้ว 10/268 ฉบับ และเพิ่มระดับ สถานะใน Committee มาอย่างต่อเนื่อง อาทิ ปี 2564 สคก. ได้รับสถานะ Participant ใน Regulatory Committee

  • OECD จัดให้ไทยอยู่ในระดับ tier1 ที่ OECD สนใจจะเชิญเข้าเป็นสมาชิก

กระบวนการ Thailand Accession ต้องเข้าสู่การพิจารณาของรัฐสภาหรือไม่ ?

Answer

  • กระบวนการเข้าสู่การเป็นสมาชิก OECD อาจมีความเกี่ยวข้องกับมาตรา 178 ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 ในประเด็นหนังสือ สัญญาที่จะดำเนินการร่วมกับองค์การระหว่างประเทศ

  • ดังนั้น จึงอาจมีการนำเรื่องเข้าสู่การพิจารณาของรัฐสภาด้วย โดยรายละเอียดจะมีการหารือกับกรมสนธิสัญญาและกฎหมาย และสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาต่อไป

  • ดังนั้น จึงอาจมีการนำเรื่องเข้าสู่การพิจารณาของรัฐสภาด้วย โดยรายละเอียดจะมีการหารือกับกรมสนธิสัญญาและกฎหมาย และสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาต่อไป

หากหน่วยงานไทยปรับตามมาตรฐาน OECD ไม่ได้จะทำอย่างไร ?

Answer

  • สศช. และ กต. จะหารือกับ OECD และจะเชิญหน่วยงานไทยที่เกี่ยวข้อง มาร่วมหารือ พร้อมแสดงเหตุผล/ข้อห่วงกังวลที่ไทยอาจไม่สามารถปรับตาม OECD ได้ ซึ่งหน่วยงานสามารถเจรจาเพื่อจัดทำข้อสงวนบางประเด็น โดยยึดผลประโยชน์ของไทยเป็นที่ตั้งสศช. และ กต. จะหารือกับ OECD และจะเชิญหน่วยงานไทยที่เกี่ยวข้อง มาร่วมหารือ พร้อมแสดงเหตุผล/ข้อห่วงกังวลที่ไทยอาจไม่สามารถปรับตาม OECD ได้ ซึ่งหน่วยงานสามารถเจรจาเพื่อจัดทำข้อสงวนบางประเด็น โดยยึดผลประโยชน์ของไทยเป็นที่ตั้ง

มีประเทศใดบ้างที่เมื่อเข้าสู่กระบวนการ Accession ไปแล้ว กลับไม่ผ่านมาตรฐานของ OECD และเป็นอันต้องยกเลิกการเข้าเป็นสมาชิกไป ?

Answer

  • ม่มีประเทศที่ไม่ผ่านมาตรฐานของ OECD แล้วโดนบอกยกเลิก มีเพียงเหตุการณ์ ภายในประเทศนั้น ๆ ที่ทำให้ OECD ประกาศยุติกระบวนการ Accession และการที่ ประเทศสมาชิก Veto ประเทศผู้สมัคร เพราะความขัดแย้งส่วนตัว

  •  รัสเซีย คือประเทศที่ OECD ประกาศยุติกระบวนการ Accession ไปเมื่อปี 2014 เนื่องจากวิกฤตการณ์ไครเมีย โดยก่อนหน้านี้รัสเซียได้เข้ากระบวนการ Accession มาตั้งแต่ปี 2007

  • โครเอเชีย คือประเทศที่ถูก Veto แต่สุดท้ายก็ได้รับมติเอกฉันท์ (consensus) ให้เข้า กระบวนการ Accession โดยปี 2017 โครเอเชียได้ยื่นเจตจำนงเข้าเป็นสมาชิก แต่ถูก ฮังการี Veto เนื่องจากทั้งสองประเทศมีความขัดแย้งกันเรื่องคดีทุจริตบริษัทน้ำมัน อย่างไรก็ตาม ปี 2018 ฮังการียุติการคัดค้านการเป็นสมาชิก ท าให้โครเอเชียได้รับ มติเอกฉันท์ในการเข้ากระบวนการ Accession ไปเมื่อปี 2022

  •  

ประเทศที่เพิ่งเข้าเป็นสมาชิกมีพัฒนาการ ด้านใดเพิ่มขึ้นบ้าง อาทิ GDP ?

Answer

  • งานวิจัย TDRI ระบุว่า จากการประเมินเศรษฐกิจของ 7 ประเทศสมาชิกที่มี ขนาดเศรษฐกิจใกล้เคียงกับไทย พบว่า การเข้าเป็นสมาชิกช่วยเพิ่มผลิตภาพ โดยรวมของประเทศ ซึ่งทำให้เกิดการเพิ่มขึ้นของ GDP โดยตรงร้อยละ 0.05 และเศรษฐกิจขยายตัวสุทธิร้อยละ 1.6 ในช่วง 5 ปีแรก

การประชุมที่เกี่ยวข้อง