ด้วยความตระหนักถึงการหายไปอย่างรวดเร็วของธารน้ำแข็งจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ สมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติได้ประกาศให้ปี 2025 เป็นปีแห่งการอนุรักษ์ธารน้ำแข็งสากล (International Year of Glacier Preservation – IYGP) โดยร่วมมือกับองค์การยูเนสโกและองค์การอุตุนิยมวิทยาโลก (WMO) เพื่อปกป้องแหล่งน้ำจืดที่สำคัญสำหรับประชากรโลกกว่า 2 พันล้านคน ปัจจุบันธารน้ำแข็งและแผ่นน้ำแข็งถือครองน้ำจืดประมาณ 70% ของโลก การสูญเสียอย่างรวดเร็วของแหล่งน้ำเหล่านี้จึงเป็นวิกฤตสิ่งแวดล้อมที่ต้องได้รับการแก้ไขอย่างเร่งด่วน

“การละลายของน้ำแข็งและธารน้ำแข็ง คือภัยคุกคามต่อความมั่นคงทางน้ำของมนุษยชาติในระยะยาว
ซึ่งส่งผลกระทบต่อชีวิตของผู้คนนับล้านทั่วโลก ปีนี้จึงเป็นโอกาสสำคัญที่จะปลุกจิตสำนึก
ให้ประชาคมโลกตระหนักถึงวิกฤตที่กำลังคืบคลานเข้ามา”

– WMO Secretary-General Celeste Saulo

สัญญาณเตือนจากธารน้ำแข็งที่กำลังสูญหาย ในปี 2023 มีการสูญเสียธารน้ำแข็งที่รุนแรงที่สุดในรอบ 50 ปี โดยทุกภูมิภาคทั่วโลกที่มีธารน้ำแข็งที่ได้รับผลกระทบจากการละลายอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในสวิตเซอร์แลนด์ที่สูญเสียมวลธารน้ำแข็งไปถึง 10% ในช่วงเวลาเพียงสองปี ซึ่งสถานการณ์นี้ได้สร้างความกังวลให้กับผู้เชี่ยวชาญจากยูเนสโกเป็นอย่างมาก เนื่องจากแหล่งมรดกโลกที่มีธารน้ำแข็ง 50 แห่ง ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ธารน้ำแข็งเกือบ 10% ของโลกกำลังอยู่ในภาวะวิกฤต และการศึกษาล่าสุดยังได้คาดการณ์ว่า 1 ใน 3 ของแหล่งมรดกโลกเหล่านี้จะหายไปภายในปี 2050 โดยเฉพาะในปี 2024 ที่สถานการณ์ยิ่งทวีความรุนแรงขึ้น เนื่องจากเป็นปีที่ร้อนที่สุดในประวัติศาสตร์ โดยเฉพาะในภูมิภาคเอเชียกลางที่ได้รับผลกระทบอย่างหนัก อย่างเช่นในประเทศทาจิกิสถานที่สูญเสียธารน้ำแข็งไปแล้วมากกว่า 1 ใน 3 วิกฤตนี้ไม่เพียงส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศเท่านั้น แต่ยังกระทบต่อความมั่นคงทางน้ำและวิถีชีวิตของชุมชนในพื้นที่ ตามข้อมูลการจำลองทางวิทยาศาสตร์ชี้ให้เห็นว่ากระบวนการนี้จะยังคงดำเนินต่อไปจนกว่าอุณหภูมิโลกจะคงที่ ซึ่งหมายความว่าการละลายของธารน้ำแข็งจะเป็นไปอย่างต่อเนื่องและยากที่จะหยุดยั้งในช่วงเวลานี้ การแก้ไขปัญหานี้จึงจำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือในระดับโลกและการเปลี่ยนแปลงนโยบายอย่างเร่งด่วนเพื่อบรรเทาผลกระทบที่กำลังจะเกิดขึ้น

เส้นทางการอนุรักษ์ธารน้ำแข็งโลก โครงการอนุรักษ์ธารน้ำแข็งสากล เป็นโครงการสำคัญในปี 2025 มุ่งสร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับวิกฤตของธารน้ำแข็งในการควบคุมสภาพภูมิอากาศและสนับสนุนระบบนิเวศ โดยเน้นการเสริมสร้างความเข้าใจทางวิทยาศาสตร์ผ่านโปรแกรมต่าง ๆ เช่น Global Cryosphere Watch เพื่อแปลงข้อมูลไปสู่การปฏิบัติอย่างมีประสิทธิภาพ ตลอดจนเสริมสร้างกรอบนโยบายโดยการบูรณาการการอนุรักษ์ธารน้ำแข็งเข้ากับกลยุทธ์ด้านสภาพภูมิอากาศ เช่น ข้อตกลงปารีส นอกจากนี้ การระดมทุนถือเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนการอนุรักษ์ธารน้ำแข็ง โดยมีเป้าหมายหลักเพื่อสนับสนุนชุมชนที่เปราะบางและเตรียมพร้อมรับมือกับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ผ่านการจัดหาเงินทุนเพื่อการปรับตัวและบรรเทาความเสียหาย ควบคู่ไปกับการดึงพลังของเยาวชนและชุมชนท้องถิ่นให้เข้ามามีส่วนร่วม ซึ่งจะช่วยสร้างความตระหนักรู้และกำหนดแนวทางการอนุรักษ์ที่มีประสิทธิภาพและยั่งยืน

“ธารน้ำแข็งไม่สนใจว่าเราจะเชื่อในวิทยาศาสตร์หรือไม่ พวกมันแค่ละลายในความร้อน”

– Dr. Carolina Adler

ปี 2025 จุดเริ่มต้นสำคัญของการรณรงค์อนุรักษ์ธารน้ำแข็งระดับโลก สมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติได้ประกาศให้ปี 2025 เป็น “ปีแห่งการอนุรักษ์ธารน้ำแข็งสากล” (International Year of Glacier Preservation – IYGP) รวมทั้งได้ประกาศให้วันที่ 21 มีนาคมของทุกปีเป็นวันธารน้ำแข็งโลก โดยจะเริ่มต้นด้วยการเฉลิมฉลองวันธารน้ำแข็งโลกเป็นครั้งแรกในวันที่ 21 มีนาคม 2025 โดยจะมีการประชุมสำคัญในเดือนพฤษภาคม ณ ประเทศทาจิกิสถาน โดยรวบรวมนักวิทยาศาสตร์ ผู้กำหนดนโยบาย และผู้นำชุมชนทั่วโลกเพื่อร่วมหาแนวทางแก้ไขและสร้างความร่วมมือในการปกป้องธารน้ำแข็ง โดยมีความคาดหวังว่าโลกจะมีความตระหนักและเพิ่มการมีส่วนในการปกป้องระบบนิเวศของธารน้ำแข็งที่กำลังถูกคุกคามจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ซึ่งต้องอาศัยการรวมพลังจากประเทศ องค์กร และปัจเจกบุคคลทั่วโลก เพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และเตรียมพร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลงที่กำลังจะเกิดขึ้น ซึ่งสอดคล้องกับคำกล่าวของ Bahodur Sheralizoda ที่เน้นย้ำว่าการอนุรักษ์ธารน้ำแข็งจำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกประเทศ ผ่านการปรับทิศทางการดำเนินงานที่สอดคล้องกับข้อตกลงปารีสและเป้าหมายการควบคุมอุณหภูมิที่ 1.5 องศาเซลเซียส

ปี 2025 จะเป็นช่วงเวลาที่มนุษยชาติจะตระหนักถึงความจำเป็น
ในการปรับเปลี่ยนแนวทางการดำเนินชีวิตและการพัฒนาที่ส่งผลกระทบต่อโลก
โดยหันมาให้ความสำคัญกับการอนุรักษ์และฟื้นฟูสิ่งแวดล้อม
เพื่อช่วยเหลือและปกป้องทั้งธารน้ำแข็ง ตัวเรา และโลกของเรา
ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญของการสร้างอนาคตที่ยั่งยืน

– Dr. Pomeroy

กองยุทธศาสตร์และประสานความร่วมมือระหว่างประเทศ
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ

เอกสารอ้างอิง

Unesco. (2025). Launch of the International Year of Glaciers’ Preservation. Retrieved from https://www.unesco.org/en/articles/launch-international-year-glaciers-preservation

United Nations. (2022). Iconic World Heritage glaciers to disappear by 2050, warns UNESCO.  Retrieved from https://news.un.org/en/story/2022/11/1130157

United Nations. (2025). Climate emergency: 2025 declared international year of glaciers.  Retrieved from https://news.un.org/en/story/2025/01/1159236

กลับหน้าข่าวสารและบทความ